NGƯỜI CON CÓ ĐƯỢC HƯỞNG TÀI SẢN CỦA NGƯỜI CHA MÀ ĐƯỢC ÔNG BÀ ĐỂ LẠI KHI MẤT KHÔNG?

Tình huống:

Ông bà nội anh Tú có 4 người con, ba anh Tú là con trai cả. Tuy nhiên, bố của anh mất sớm vào tháng 5/2010. Cho đến năm 2020 ông bà nội mất không để lại di chúc. Tài sản trước khi mất của ông bà để lại gồm một ngôi nhà cấp 4 diện tích 100m² và 1000m² diện tích mảnh vườn. Đến nay, các cô chú của anh Tú đang có kế hoạch bán lại diện tích nhà đất trên, số tiền thu về sẽ chia đều cho 3 người còn lại, và cho rằng bố anh Tú không được hưởng vì đã mất trước khi ông bà mất. Như vậy, anh Tú có được thừa hưởng phần tài sản đó không?

Hướng giải quyết:

Theo tình huống trên, căn cứ theo Điểm a Khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì việc thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp không có di chúc. Ngoài ra, do ông bà nội của anh Tú chết mà không để lại di chúc nên việc phân chia tài sản được căn cứ theo Khoản 1 Điều 651 Bộ Luật Dân sự năm 2015 như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản

Thêm vào đó, theo quy định về thừa kế thế vị tại Điều 652 Bộ luật này có nêu rằng: “Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống…”.

Như vậy, trong trường hợp này, những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất là những người con đẻ của ông bà nội anh Tú sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau từ khối di sản ông bà anh để lại, và mặc dù bố anh Tú đã mất trước ông bà nội từ lâu nhưng theo quy định về thừa kế thế vị thì anh Tú vẫn sẽ được hưởng thừa kế thế vị phần tài sản thừa kế của bố anh mà lẽ ra người bố sẽ nhận khi còn sống. Phần thừa kế này bằng với phần thừa kế của những người khác cùng hàng. Như vậy, nếu bán lại diện tích nhà đất trên thì cần có sự đồng ý của anh Tú, và số tiền thu về sẽ chia đều cho 4 người: 3 người con của ông bà nội và anh Tú.

Ngoài ra, cũng cần chú ý đến thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế (Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015) để tránh trường hợp hết thời hiệu. Vì khi hết thời hiệu chia thừa kế thì di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó.

TRIỂN LUẬT LAW.